CÁCH CHỌN CHÓ VỀ NUÔI VÀ PHƯƠNG PHÁP HUẤN LUYỆN CHÓ ĐƠN GIẢN

Các cụ có câu: “Dạy con từ thuở còn thơ” thì đối với cún cưng cũng thế. Bạn không cần phải đợi chú chó của mình trưởng thành mới huấn luyện mà ngay khi còn nhỏ đã được chỉ dạy sẽ giúp hình thành những

I. CÁCH CHỌN CHÓ

Nếu bạn muốn nuôi chó, hãy chọn một con chó con từ 3 – 6 tháng tuổi. Ở độ tuổi này, nếu con chó đó xuất xứ từ các nhà kinh doanh chó có tên tuổi thì đã được tiêm chủng đầy đủ và đã được tẩy giun sán đợt đầu. Một con chó đạt yêu cầu phải đảm bảo là khỏe mạnh, lanh lợi, chân thẳng, xương cốt vững chắc và có màu lông đặc trưng của giống chó (tuy nhiên màu lông có thể sáng hơn khi chó trưởng thành). Một con chó khoẻ là một con chó vận động nhanh nhẹn, ham chơi đùa, bộ lông sạch, mũi bóng ướt, mắt sáng, ngực nở sâu. Không nên chọn những chú chó con sợ tiếng ồn và quá nhút nhát. Tốt nhất là chọn những chó con năng động, quan tâm đến mọi thứ xung quanh và dũng cảm đến người, vật lạ.

Chọn chó cái hay hơn chó đực vì chó cái thường tận tụy hơn, sạch sẽ hơn, dễ dạy hơn và là người bạn đồng hành tốt hơn. Mọi con chó đều dễ thương khi còn bé, nhưng điều quan trọng nhất là chọn được con chó ngoan. Không nên chọn những con chó khó dạy hay có tật xấu và có khuynh hướng hay gây gổ.

Cách chọn chó về nuôi khá phức tạp vì giống chó rất đa dạng và mục đích của từng gia đình, từng chủ cũng rất khác nhau. Do đó, trong mục này chúng tôi chỉ đưa ra ví dụ cách chọn chó Béc giê Đức. Giống chó này khi chọn mua phải rất tinh tế trong quan sát, có hiểu biết, có kinh nghiệm hoặc có sự giúp đỡ của những chuyên gia, thậm chí còn thêm một chút may mắn. Vì vậy, ví dụ trước khi chọn mua chó Béc giê Đức con, bạn cần phải biết rõ mục đích bạn chọn mua nó để làm gì: Tìm một người bạn? Tim một đấu thủ để tham gia các hội thi? Tìm chó để làm kinh tế (chăn nuôi sinh sản)? Tìm một vệ sĩ? Hay tìm chó để huấn luyện sử dụng trong công tác chuyên môn nào?

Nếu bạn mua chó để làm bạn thì các đặc điểm ngoại hình cần đạt loại “rất tốt” và đã qua công tác huấn luyện. Yêu cầu về bố, mẹ không cần nổi tiếng lắm. Một con chó như vậy giá thường rẻ hơn 2- 3 lần so với con chó giống.

Nếu bạn mua chó để làm kinh tế thì nên chọn chó cái (hy vọng làm giống 50%).

Nếu bạn chọn mua chó Béc giê Đức để tham gia các cuộc thi thì phải chọn những con chó có xuất thân từ bố mẹ, ông bà đã đạt nhiều thành tích xuất sắc, mà mẹ của nó còn cho ra đời nhiều thế hệ tốt. Nếu mẹ của chú chó bạn muốn mua mới đẻ lần đầu thì phẩm chất tốt của đàn con cần phải tương xứng với bà ngoại của nó. Tốt nhất là bạn nên đi thăm các cuộc thi chó, nên làm quen với các chú chó đạt giải và phải tìm hiểu những chuyên gia về chó xem hậu thế của các chú chó đạt giải cao, kết bạn với những chủ của các con chó đó để họ tư vấn cho bạn tỉ mỉ hơn.

Ở chó 3 tháng tuổi nếu phía sau tai có đám lông mà đám lông này tồn tại ngay trong thời kỳ thay lông thì những con chó như vậy có thể nuôi giữ nhà hay bảo vệ các mục tiêu rất tốt.

Răng cửa của hàm trên phải trùm kín và ôm sát các răng cửa hàm dưới. Răng nanh không được vểnh lên trên. Không chọn con chó mà răng cửa của hàm dưới nhỏ về phía trước hoặc răng cửa hàm dưới nằm trên một hàng với răng hàm trên.

Chọn chó đực trên 2 tháng tuổi là phải đầy đủ cả 2 tinh hoàn. (Nếu con nào bị thoát vị thì khi đạt 5 tháng tuổi cần phẫu thuật để loại bỏ thoát vị).

Nên chọn con chó có hộp mõm vuông hình ống vành lỗ mũi lớn (mũi baba), đầu tròn, trán rộng, tai cân đối, mắt sáng lanh lợi (màu mắt thường phù hợp với màu lông, nên chọn mắt chó màu đồng), ngực chó nở và sâu, bụng hơi thót, lưng thẳng hoặc cho phép hơi gù. Không nên chọn chó lưng võng, vai cao hơn mông, hông nở, mông dốc. Chọn con đuôi dài thẳng, gốc đuôi to cắm xuôi từ dưới lên, không chọn loại đuôi cắm ngang hoặc cắm từ trên xuống mông, chọn con chân trước to và thẳng. Một kinh nghiệm cho thấy là hầu hết những chó con chân to là những con chó khoẻ, chân sau song song với nhau và có khoeo như khoeo con mèo.

Sau khi đã chọn được những chú chó theo ý muốn, theo mục đích sử dụng của bạn thì vấn đề đặt tên cho con chó cũng có ý nghĩa quan trọng. Thường người ta đặt tên cho con chó yêu quý của mình cái tên phù hợp với loài chó; thuận tiện và dễ nhớ hoặc đặc sắc và khác thường, dễ phát âm, dễ nghe, ngắn gọn và đầy đủ, ấn tượng. Tên con chó mà bạn đặt có thể được bạn bè và hàng xóm đánh giá về trí tưởng tượng và sự say mê của bạn. Những cái tên có thể dựa theo tên các vật liệu quý (kim cương đá quý, kim loại quý), tên các loài động vật và chim, tên có tình cảm (trữ tình, giận dữ, u sầu), tên các nhân vật trong cuốn tiểu thuyết hoặc phim mà bạn yêu thích,…

II. PHƯƠNG PHÁP HUẤN LUYỆN CHÓ ĐƠN GIẢN

1. Huấn luyện chó con đi vệ sinh

Nên bắt đầu dạy chó từ khi cai sữa. Trước hết bạn phải dạy chó đi vệ sinh đúng chỗ, có mặt khi được gọi, không được gặm đồ đạc, giày dép,…

Sau mỗi bữa ăn đưa cho chó ra ngoài và khen ngợi chó mỗi khi nó đi vệ sinh xong. Nếu chó con ỉa đái bậy ra nhà, hãy mắng và đưa nó ra ngoài ngay lập tức. Không nên dí mũi chó vào đống bậy của nó. Nếu bạn thấy chó con bắt đầu đi vòng vòng và hít hà đánh hơi thì đó là dấu hiệu cho biết nó cần đi vệ sinh. Nếu có thể được thì việc đầu tiên trong ngày là đưa chó ra ngoài lúc sáng sớm, sau mỗi lần cho chó ăn và khi bạn chuẩn bị đi ngủ. Chó phải đi vệ sinh ở ngoài bắt kể thời tiết nên phải canh chừng nó và khi làm vệ sinh xong thì cho nó vào nhà, khen thưởng vuốt ve nó. Nếu bạn sống trong khu chung cư đô thị, không thể dẫn chó ra ngoài thì hãy làm cho nó một khay vệ sinh có lót vài tờ giấy báo cũ. Cách tập cũng như khi đưa chó đi vệ sinh ở ngoài nhưng khi bạn dọn khay hãy để lại một mẩu giấy báo có dính mùi của nó. Một chút mùi này không phiền ai nhưng cũng nhắc cho nó nhớ khay của nó.

Suốt thời kỳ tập vệ sinh, bạn phải hết sức để ý đến chú chó con của bạn, nếu thấy nó đi vệ sinh không đúng chỗ hãy quát “không” và xua nó đi ra ngoài hoặc đưa đến khay vệ sinh của nó. Nếu thấy nó bị phạm lỗi hãy dí mũi nó vào gần nơi nó vẫn hay đi bẩn hoặc mẫu giấy báo có dính mùi ở khay vệ sinh và mắng nó, có thể phết cho nó vài cái bằng tờ báo cuộn lại rồi hướng dẫn nó đi đúng chỗ, Bạn phải chứng tỏ cho nó thấy nó bị mắng vì sai lỗi. Bạn hãy thể hiện sự công bằng và đừng mong đợi quá nhiều quá sớm ở một chú chó con trong giai đoạn huấn luyện này.

2. Huấn luyện chó con phải biết chạy tới khi chủ gọi

Bạn là thầy giáo, chú chó của bạn là học trò. Chó con không thể hiểu những chỉ thị được truyền đạt lần đầu hoặc vài lần đầu. Cần lặp đi, lặp lại bài học và bạn phải kiên nhẫn. Bài học phải hết sức vắn tắt, mệnh lệnh rõ ràng, ngắn gọn, một từ là tốt nhất: Không, Nằm, Đứng, Ngồi, Đi,.. và cố định lệnh ấy không thay đổi giọng điệu, không quát tháo. Không nên dùng roi đánh chó vì loài chó ghét tiếng roi quất và dễ bị tổn thương tình cảm. Phạt chó khi sai lỗi (phết vài cái bằng tờ báo cuộn) và khen thưởng chó khi biết vâng lời: “chó ngoan”, “giỏi” bằng giọng vui vẻ kèm theo vài cái vỗ nhẹ và vuốt ve sẽ làm chó hết sức vui sướng.

Khi chó đủ lớn để học, dạy chó biết vâng lệnh, ví dụ “đến đây, đến đây!” cùng lúc đó giật nhẹ sợi dây và kéo nó về phía bạn, khi nó tới bạn hãy khen ngợi và xoa đầu nó. Tập trong vòng mười lần thì thưởng cho nó chút thức ăn ngon và kết thúc buổi tập. Hàng ngày lặp lại như thế cho đến khi nó sẵn sàng có mặt khi bạn gọi. Mỗi khi chú chó của bạn vâng lời bạn hãy khen và vỗ về nó vài cái, nhưng khi nó làm sai bạn cũng phải mắng nó.

3. Huấn luyện chó đeo dây xích khi dẫn nó đi đường, đi dạo

Trước hết phải tập cho chó quen đeo đai cổ, sau đó cho nó bắt đầu đeo xích. Hãy dạy chó đi bên cạnh bạn, nếu nó ngồi xuống, vùng vẫy, chạy tới chạy lui hãy nhẹ nhàng kéo sợi xích và xoa dịu nó. Nếu nó tiếp tục ngoan cố hãy thu ngắn sợi xích và cổ nó lại trong 1 giờ. Sau khi bị giam giữ, khi được thả tự do có thể nó sẽ hoan hỉ vâng lời bạn dạy. Một con chó được huấn luyện tốt thường không giữ căng sợi xích, không làm rối xích quanh chân bạn.

4. Dạy chó không đuổi theo xe hơi, xe máy, xe đạp

Khi chó của bạn thích đuổi xe hơi hãy nói “không, không!” và cầm dây xích giật giữ nó lại. Việc này bạn phải kiên nhẫn, nếu sau vài lần vẫn không có kết quả bạn hãy nhờ một người mà nó không quen mặt chạy xe qua và bắn súng nước vào mặt nó khi nó đuổi theo xe. Một lần như thế cũng đủ để làm nó hết hứng thú và chừa thói chạy theo xe. Đối với xe máy hay xe đạp, chó đuổi theo thường gây hốt hoảng cho người điều khiển xe, có khi dẫn đến tai nạn chết người và gây phiền hà cho bạn nên tốt nhất là hãy dạy nó không đuổi theo bất kỳ loại xe nào.

5. Huấn luyện chó biết ngồi, nằm và bò

• Dạy chó ngồi:
  + Cách thứ nhất: Để chó đứng bên cạnh bạn, tay phải cầm đai đeo cổ, khi kéo lên tay trái ẩn mõm chó xuống và ra lệnh: “ngồi!”, khi chó ngồi thì khen thưởng, cho ăn thức ăn ngon và vỗ về nó vài cái.
  + Cách thứ hai: Để chó đứng phía trước, tay trái của bạn nắm dây xích kéo chó ngẩng lên, tay phải cầm miếng thịt giữ nó kết hợp ra lệnh “ngồi!”, khi ngẩng lên đòi ăn thịt nó sẽ ngồi xuống, bạn nên thường cho nó ăn, cứ làm như vậy nhiều lần cho đến khi chó nghe lệnh tự ngồi thì thôi.
  + Cách thứ ba: Khi cho chó ăn bạn hãy giơ cao tô thức ăn, lúc này chó muốn lấy thức ăn nên nhảy chồm chồm liên tiếp, chân sau chịu sức nặng của toàn thân nên mỏi. Khi nó chấm mông xuống đất muốn nói thi nhân cơ hội ấy bạn ra lệnh “ngồi!” kết hợp với hiệu lệnh tay giơ ngang mặt chó. Khi chó đã ngồi, khen thưởng, hạt thức ăn cho chó ăn ngay khi chó ngồi ăn tỏ ra phấn khởi cao độ.
  Về sau khi cho chó dạo chơi bạn gọi chó lại, tay phải vỗ vào ngực chó, tay trái ấn mông chó xuống đồng thời tay phải ấy ngực chó lên và ra lệnh “ngồi!” chó sẽ tự ngồi xuống.

• Dạy chó nằm:
  + Cách thứ nhất: Bạn dắt chó ra sân chơi và để chó ngồi xuống bên trái, sau đó bạn quỳ xuống, tay trái nắm dây đai cổ, tay phải cầm miếng thịt dư và hạ tay thấp xuống đặt trước mặt chó và ra lệnh “nằm!”. Nếu chó nằm xuống thì cho chó ăn thịt và khen “giỏi!” sau một lát tay trái của bạn cầm dây đai kéo cổ chó lên và ra lệnh cho chó “ngồi”. Tiếp tục làm đi làm lại nhiều lần trong nhiều ngày cho chó quen động tác.
  + Cách thứ hai: Bạn để chó ngồi bên cạnh, còn bạn quỳ chân xuống, tay trái nắm dây đai cổ và để khuỷu tay lên lưng chó, tay phải cầm hai chân trước chó kéo từ từ xuống và ra lệnh “nằm!”. Do lưng bị đè xuống, chân bị kéo chó sẽ nằm, lập tức khen thưởng nó sẽ mau chóng theo lệnh.
  + Cách thứ ba: Bạn để chó ngồi trước mặt mình còn bạn ngồi xổm, tay trái cầm dây đai cổ, tay phải cầm miếng thịt giữ khi chó ngoài ra lấy thịt thì từ từ nằm xuống, lúc này bạn kịp thời ra lệnh “nằm”, thưởng thịt cho chó ăn và tiếp tục luyện tập cho đến khi chó thành thục động tác.

• Dạy chó bò:
  Bạn cho chó nằm ở chỗ có bãi cỏ, tay trái đè trên vai chó, tay phải cầm đai cổ kéo nhẹ và ra lệnh “bò”. Nếu chó bò thì cho phần thưởng ngay. Hoặc có thể tay phải của bạn không cần cầm đai cổ mà để miếng thịt vào lòng bàn tay cách xa mõm chó, chó muốn ăn thịt phải bò nhoài theo. Khi chó bò được 1 – 2 mét thì nên thưởng cho nó ăn và lại tiếp tục tập bò.